ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Οι πιέσεις που ασκούνται στα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος (βιοτικού και αβιοτικού) στην Ελλάδα είναι ανάλογες με αυτές που παρατηρούνται στις περισσότερες βιομηχανικές χώρες. Το παραγωγικό και καταναλωτικό πρότυπο είναι μη βιώσιμα. Παρά ταύτα υπάρχουν κάποιες διαφοροποιήσεις. Μία ολοκληρωμένη πολιτική βιωσιμότητας παραμένει το ζητούμενο.

Α. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ

Υποβαθμίσεις λιμναίων εκτάσεων, με χαρακτηριστικότερη τη λίμνη Κορώνεια, οι ρυπάνσεις ποταμών, η υποβάθμιση και αλάτωση των υπογείων υδροφορέων (π.χ. Αργολικό πεδίο, κάμπος Μολάων, Θεσσαλία) αποτελούν ένα μέρος των προβλημάτων που υπάρχουν. Η εμμονή στο φαραωνικό σχέδιο της εκτροπής του Αχελώου, αντί της ανά υδατικό διαμέρισμα αειφορικής διαχείρισης των επιφανειακών υδάτων, απειλεί σημαντικά οικοσυστήματα.
Αναγκαία είναι η εφαρμογή της οδηγίας της Ε.Ε. του 2000/60/ΕΚ για τα νερά αλλά και του ισχύοντος, αλλά πλημμελώς εφαρμοζόμενου νόμου.

Β. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΠΟΛΕΩΝ – ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ

Τέσσερις ελληνικές πόλεις είναι ανάμεσα στην δεκάδα των πλέον επιβαρημένων από αιωρούμενα σωματίδια ευρωπαϊκών πόλεων. Οι πολιτικές του παρελθόντος ( π.χ. καταλύτες στα οχήματα) έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητές τους. Μια ολοκληρωμένη πολιτική βελτίωσης της ποιότητας του αέρα, που να περιλαμβάνει σύστημα απογραφής των εκπομπών, κατάργηση ιδιαίτερα επιβαρυντικών καυσίμων, όπως το πετ – κώκ, αποθάρρυνση της ιδιωτικής αυτοκίνησης, δημιουργία ποδηλατοδρόμων κ.λ.π., είναι επείγουσα ανάγκη. Το κυκλοφοριακό είναι πλέον για τους πολίτες ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα στην ατζέντα τους, κατασπαταλά πολύτιμο χρόνο και υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής των πολιτών. Μία από τις προτάσεις για την Αθήνα και τις μεγάλες επαρχιακές πόλεις είναι η ενίσχυση των μαζικών μέσων μεταφοράς λεωφορεία-λεωφορειόδρομοι,τραμ κλπ).
Με μεγάλη ανησυχία βλέπουμε να έρχονται συνεχώς στη δημοσιότητα δηλώσεις και πληροφορίες για χρήση μεγάλων ενιαίων χώρων(πρώην αεροδρόμιο ελληνικού, στρατόπεδα στο Γουδί, στο Χαϊδάρι, στη Θεσσαλονίκη και αλλού) για οικιστική, κατά μεγάλο μέρος, ανάπτυξη αντί της οφθαλμοφανώς αναγκαίας κατοχύρωσής τους ως ενιαίων και αδιαιρέτων κοινόχρηστων χώρων υπερτοπικής σημασίας (σε αντίθεση και με σχετικές προεκλογικές τοποθετήσεις). Εκφράζουμε την αγωνία μας και ζητούμε: το Ελληνικό, τελευταία ευκαιρία για ένα μεγάλο πάρκο στην Αττική να μην τεμαχιστεί και οικοπεδοποιηθεί. Η πολιτική απόδοσης στρατοπέδων σε κοινή χρήση είναι επίσης μια αναγκαία πολιτική που καθυστερεί.

Γ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ – ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Μεγάλη καθυστέρηση παρατηρείται σε ότι αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων, αστικών και βιομηχανικών. Παρά την μείωση των ανεξέλεγκτων αποθέσεων (στις οποίες συχνά οι ίδιοι οι δήμαρχοι βάζουν φωτιά το καλοκαίρι προς μείωση του όγκου) αυτές δέχονται πάνω από το ένα τρίτο των οικιακών απορριμμάτων. Η πρακτική αυτή είναι η κυριότερη αιτία δασικών πυρκαγιών.
Συγχρόνως οι ανεξέλεγκτες αποθέσεις προκαλούν και άλλα προβλήματα όπως ρύπανση υδροφορέων ή αισθητική προσβολή περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (π.χ. απόθεση στην έξοδο του φαραγγιού του Βουραϊκού στην Αχαϊα, ή στην κοίτη του Αχελώου στην Αιτωλοακαρνανία)
Παράλληλα η ανακύκλωση έχει περιορισμένη εφαρμογή και σε ελάχιστο αριθμό δήμων ενώ η μέθοδος της διαλογής στην πηγή δεν υφίσταται.
Δυστυχώς δεν έχουν ακόμα ενεργοποιηθεί επαρκώς όλα τα «συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης», παρά τις προθεσμίες που μας έχουν τεθεί από την Ε.Ε.
Σε ότι αφορά τα οικοδομικά απορρίμματα, παρότι εν δυνάμει μπορούν να τύχουν 100% ορθολογικής διαχείρισης, με σημαντικό ποσοστό ανακύκλωσης, πετιούνται χωρίς ανακύκλωση, ως μπάζα.
Σε ότι αφορά τα αστικά λύματα μεγάλη πρόοδος έχει σημειωθεί μια και τα μεγαλύτερα πολεοδομικά συγκροτήματα διαθέτουν ήδη, λιγότερο ή περισσότερο καλά, λειτουργούντες βιολογικούς καθαρισμούς. Όμως σημαντικός αριθμός μικρότερων πόλεων στερείται ακόμη και αποχετευτικών αγωγών ή συστημάτων απλής πρωτοβάθμιας καθίζησης.

Δ. ΠΑΝΙΔΑ

Το κυνήγι και η λαθροθηρία αποτελούν ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για τη διατήρηση της πανίδας στον τόπο μας. Δυστυχώς κάθε χρόνο το Υπουργείο Γεωργίας εκδίδει σχεδόν πανομοιότυπες ρυθμιστικές για το κυνήγι, χωρίς να υπάρχουν αξιόπιστες μελέτες για την κατάσταση της πανίδας και παρά τις αντίθετες θέσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αποτέλεσμα είναι η μείωση της βιοποικιλότητας, γεγονός που έχει επίπτωση σε πολλές άλλες δραστηριότητες όπως π.χ. η γεωργία. Από την άλλη μεριά η υπεραλίευση και τα σύγχρονα μέσα, ιδίως οι μηχανότρατες, που χρησιμοποιούνται σήμερα έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην επάρκεια αλιευμάτων, με πρώτα θύματα τους ίδιους τους ψαράδες. Την άσχημη αυτή εικόνα έρχονται να συμπληρώσουν οι δυναμιτιστές που καταστρέφουν το γόνο και το αλίευμα και που πολλές φορές δρουν με την ανοχή υπηρεσιών και την κάλυψη πολιτικών. Οι ιχθυοκαλλιέργειες παρά τη συμβολή τους στην αύξηση της προσφοράς αλιευμάτων, οφείλουν να χωροθετούνται με αυστηρούς όρους, αποφεύγοντας ευαίσθητα οικοσυστήματα (κλειστοί όρμοι). Εκτός των άλλων αποτελούν και τουριστική υποβάθμιση.

Ε. ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ, ΔΑΣΗ

Ένα πλήθος αυθαιρεσιών υποβαθμίζει τους υγρότοπους: παράνομο κυνήγι, υπερβόσκηση, οδοποιία, καταπατήσεις. Φορείς διαχείρισης (Φ.Δ.) ιδρύθηκαν για ορισμένες περιοχές, όχι για όλες, αλλά ούτε προεδρικά διατάγματα προστασίας και διαχείρισης υπάρχουν, ούτε οι Φ.Δ. χρηματοδοτούνται. Μελέτες και φορείς (χωρίς εξουσίες και χρήματα) δεν αρκούν, απαιτείται ανατροπή τετελεσμένων (καταπατήσεις κ.λ.π.) και εφαρμογή της νομοθεσίας.
Σε ότι αφορά τα δάση οι πυρκαγιές, οι διεκδικήσεις και οι πιέσεις για οικοδόμηση διευκολύνονται από την έλλειψη δασολογίου. Επαναλαμβανόμενες απόπειρες παρατηρούνται για μείωση της προστασίας των δασών τόσο στο νομοθετικό όσο και στο συνταγματικό επίπεδο. Ειδικότερα με προτεινόμενη τροποποίηση του συντάγματος επιδιώκεται η διάκριση δασικών εκτάσεων και δασών, με στόχο την ικανοποίηση των πιέσεων των οικοδομικών συνεταιρισμών και τη συνολική νομιμοποίηση των προ του 1975 καταπατήσεων, με προφανή κίνδυνο απώλειας πλέον του ενός τρίτου των σημερινών δασών.
Η πράξη παραχώρησης δασικής γης στο Καζίνο της Πάρνηθας και τα 2650 στρέμματα δασικής Νατούρα και παραλίας στην Ηλεία, αποδεικνύουν για μια ακόμα φορά το πόσο επικίνδυνες για την Ελλάδα και τους Έλληνες είναι οι πολιτικές που ακολουθούν οι εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες.

ΣΤ. ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ – ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Η παντελής έλλειψη ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού, εντείνεται από την ανυπαρξία, μέχρι τώρα, του εθνικού κτηματολογίου και ανοίγει την όρεξη ολοένα και περισσότερων αυθαιρετούντων, που ελπίζουν σε νομιμοποίηση των πράξεών τους, όπως πολλές φορές έγινε μέχρι σήμερα. Από την άλλη ο μαζικός τουρισμός υποβαθμίζει τους πολιτιστικούς και φυσικούς πόρους, τα οικοσυστήματα και καταναλώνει το φυσικό μας πλούτο. Το νέο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό εκρίθη απαράδεκτο από το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας.

Ζ. ΑΚΤΕΣ

Οι περιαστικές ακτές έχουν δεχτεί σοβαρά πλήγματα από την οδοποιία, τις περιφράξεις από ιδιώτες και τον περιορισμό της πρόσβασης του κοινού και από τη διάβρωση. Ανησυχούμε σοβαρά για την διαδικασία ιδιωτικοποίησης δημοσίων ακταίων κτημάτων του Ε.Ο.Τ. Το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο για τον αιγιαλό, περιλαμβάνει διατάξεις που περιορίζουν τον κοινόχρηστο χαρακτήρα των ακτών υπέρ της οικονομικής τους αξιοποίησης από ιδιωτικά συμφέροντα, με σοβαρές επιπτώσεις τόσο στην δημόσια κτήση, όσο και στην ευαίσθητη βιοποικιλότητα των ακτών.

Και να θυμάσαι πως όλος ο κόσμος είναι μια γροθιά...
Δώσε το χέρι σου και σώσε τη γη!!!

ΜΑΖΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΥΝΑΤΟΙ!